عملیات کربلای 5 یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین عملیات‌های نظامی ایران در دوران جنگ ایران و عراق است که در تاریخ 19 دی‌ماه 1365 آغاز و تا 25 دی‌ماه 1365 ادامه یافت. این عملیات در منطقه جنوب غربی ایران و به‌ویژه در مناطق مرزی خوزستان و شلمچه انجام شد. در اینجا به شرح مختصری از این عملیات، اهداف، ویژگی‌ها، و پیامدهای آن می‌پردازم:

1. اهداف عملیات کربلای 5

عملیات کربلای 5 به‌عنوان یک اقدام مهم در جبهه‌های جنگ ایران و عراق به منظور تصرف مناطق استراتژیک و به‌ویژه به‌دست آوردن مناطقی از جمله شلمچه طراحی شده بود. برخی از اهداف اصلی این عملیات عبارتند از:
فتح مناطق حساس: این عملیات با هدف تصرف منطقه شلمچه که تحت کنترل نیروهای عراقی قرار داشت انجام شد. شلمچه به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و استراتژیک خود اهمیت زیادی داشت.
موقعیت‌های دفاعی عراق: هدف دیگر عملیات از بین بردن مواضع دفاعی و حمله به خطوط پشتیبانی عراق بود.
ممانعت از پیشروی نیروهای عراقی: ایران می‌خواست پیشروی‌های بیشتر عراقی‌ها را متوقف کند و در این عملیات با حملات تهاجمی، مناطق جدیدی از خاک عراق را به تصرف درآورد.
افزایش فشار بر دشمن: این عملیات به‌ویژه به‌منظور فشار آوردن به دولت عراق و برهم زدن آرامش جبهه‌های آن‌ها انجام گرفت.

2. مراحل عملیات

عملیات کربلای 5 در چهار مرحله اساسی صورت گرفت:
مرحله اول (تعرض به شلمچه): این مرحله شامل حملات گسترده به بخش‌هایی از شلمچه بود که به‌طور عمده توسط گردان‌ها و یگان‌های پیاده‌نظام ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شد. در این مرحله نیروهای ایرانی تلاش کردند از طریق حملات پیوسته به دژهای دفاعی دشمن نفوذ کنند.
مرحله دوم (دفاع در مقابل حملات متقابل عراق): در این مرحله نیروهای عراقی تلاش کردند که با استفاده از هجوم‌های شدید به خطوط دفاعی ایران نفوذ کنند. دفاع جانانه نیروهای ایرانی موجب شد که حملات عراق به شکست بینجامد.
مرحله سوم (تصرف دژها و موانع بزرگ عراق): نیروهای ایران در نهایت موفق شدند موانع و دژهای دفاعی عراق را به‌طور کامل تصرف کنند و کنترل نواحی مرزی را در دست بگیرند.

3. ویژگی‌های عملیاتی کربلای 5

عملیات کربلای 5 یکی از مهم‌ترین عملیات‌های جنگ ایران و عراق به‌دلیل ویژگی‌های خاص خود به شمار می‌آید:
موقعیت جغرافیایی پیچیده: منطقه عملیاتی دارای ویژگی‌های جغرافیایی خاصی بود که شامل شلمچه، رودخانه‌ها و زمین‌های باتلاقی می‌شد. این شرایط باعث می‌شد که عملیات در این مناطق بسیار سخت و دشوار باشد.
استفاده از تاکتیک‌های نوین: ایران در این عملیات از تاکتیک‌های نوین و ابتکاری مانند استفاده از توان‌های شبیه‌سازی شده و دور زدن موانع دفاعی دشمن استفاده کرد. همچنین عملیات‌های ضد زره و پشتیبانی هوایی به‌طور مؤثر انجام شد.
مقاومت و فداکاری نیروها: نیروهای ایرانی با فداکاری‌های فراوان در این عملیات به‌ویژه در برابر آتش شدید توپخانه و حملات هوایی عراق، مقاومت کردند.

4. نتایج و پیامدها

فتح زمین: در این عملیات، نیروهای ایرانی موفق به تصرف بخش‌های وسیعی از مناطق مرزی شدند، به‌ویژه شلمچه که در دست عراق بودند.
مهمترین شکست عراق: این عملیات یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های عراق در جنگ ایران و عراق به‌شمار می‌رود. به‌ویژه با توجه به تلفات سنگین عراق در این عملیات، که موجب شد تا عراق نتواند تهدیدات و حملات خود را به ایران به‌طور مؤثر ادامه دهد.
افزایش روحیه ایرانی‌ها: پیروزی در عملیات کربلای 5 باعث افزایش روحیه رزمندگان ایرانی و گسترش حس پیروزی در جبهه‌های مختلف جنگ شد.
آسیب‌های سنگین به زیرساخت‌های عراق: این عملیات ضربات سنگینی به زیرساخت‌های نظامی و اقتصادی عراق وارد کرد و موجب شد که نیروهای عراقی برای بازسازی مواضع خود وقت و منابع زیادی از دست بدهند.

5. تلفات و خسارات

تلفات انسانی: طبق گزارش‌ها، ایران در این عملیات حدود 12,000 تا 15,000 کشته و زخمی داد. نیروهای عراقی نیز تلفات سنگینی در حدود 20,000 نفر را متحمل شدند.
تجهیزات نظامی: هر دو طرف در این عملیات تجهیزات زیادی از جمله تانک‌ها، نفربرها، هواپیماها و وسایل نقلیه نظامی از دست دادند.
خرابی‌های زیرساختی: این عملیات تأثیر زیادی بر اقتصاد و زیرساخت‌های عراق داشت که بر روند جنگ تأثیرگذار بود.

6. تحلیل استراتژیک

عملیات کربلای 5 نه‌تنها یک پیروزی نظامی برای ایران بود، بلکه به‌طور استراتژیک، عراق را در موقعیت دفاعی قرار داد. این عملیات نشان داد که با وجود شرایط سخت، ارتش ایران توانایی پیشروی و پیروزی در مناطقی که به‌شدت تحت دفاع عراق بود را دارد. این موضوع فشار بزرگی بر دولت عراق وارد کرد و موجب شد که آن‌ها برای مقابله با ایران بیشتر از توان خود استفاده کنند.

عملیات کربلای 5 یکی از مهم‌ترین و اثرگذارترین عملیات‌های جنگ ایران و عراق بود که نه‌تنها در میدان جنگ بلکه در زمینه‌های استراتژیک و روانی نیز برای ایران و عراق پیامدهایی قابل توجه داشت. این عملیات باعث تقویت روحیه ایرانی‌ها و شکست قابل توجه عراق در آن برهه از زمان شد.